Η κληρονοµιά του άγριου Δεκέµβρη - Πολιτιστικός µηδενισµός

Του Ηλία Κανέλλη

Στις 6 Δεκεµβρίου 2008, ο ειδικός φρουρός εν υπηρεσία Επαµεινώνδας Κορκονέας πυροβολεί και σκοτώνει (µε άµεσο δόλο, κατά τη δικαστική ετυµηγορία) τον νεαρό Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο. 

Λίγη ώρα µετά, οι εκδηλώσεις διαµαρτυρίας παίρνουν βίαιο χαρακτήρα.  

Δηµιουργείται ένα κίνηµα αγανάκτησης µε ιδεολογικό όπλο την πολιτική βία και στόχους αδιευκρίνιστους.

 Ένα κίνηµα ταραξιών που σπάνε µαγαζιά, καίνε αυτοκίνητα, παραλύουν την αγορά, εµποδίζουν την κίνηση, διαλύουν την κοινωνική συνοχή. Ένα κίνηµα που κηρύσσει την απείθεια, που αποστρέφεται ακόµα και το µικρό εκείνο µέρος της Αριστεράς το οποίο επιχειρεί να το οικειοποιηθεί, που προτρέπει σε συστηµατική αντικοινωνική συµπεριφορά, στην υπονόµευση των κανονισµών της καθηµερινότητας, στο σπάσιµο του κοινωνικού συµβολαίου. Ένα από τα άτυπα µανιφέστα του κινήµατος αυτού, καταγεγραµµένο στο βιβλίο των Α. Κυριακόπουλου - Ευθ. Γουργουρή «Ανησυχία», είναι ενδεικτικό:

«Καταλάβετε σχολές, σαµποτάρετε τα ακυρωτικά µηχανήµατα, µπείτε σε άδεια σπίτια, πάρτε τηλέφωνο για βόµβα,ανάψτε τσιγάρο στο µετρό, γιουχάρετε τον κάθε ένστολο, παίξτε ποδόσφαιρο σε λεωφόρους, ερωτευτείτε, σπάστε βιτρίνες, απειλείστε (sic), απελευθερώστε κατσαρίδες σε δηµόσια κτήρια, κάντε φάρσες, πετάξτε µπογιές (…) απαλλοτριώστε σούπερ µάρκετ, ξεφουσκώστε λάστιχα περιπολικών, βάλτε τις φωνές, αφήστε απλήρωτους λογαριασµούς, γρατσουνίστε πολυτελή τζιπ, ρίξτε ζάχαρη στα µηχανήµατα δηµοσίων έργων, γράψτε µε σπρέυ, κωλυσιεργήστε στη δουλειά σας, παρακωλύστε την κυκλοφορία των αυτοκινήτων, φτύνετε στο πάτωµα σε εφορίες, αρνηθείτε να σερβίρετε µπάτσους, διαδώστε φήµες, ταλαιπωρήστε δηµοσίους υπαλλήλους, στείλτε google bombs, βουλώστε δηµόσιες τουαλέττες, µιλήστε µε αγνώστους, αχρηστέψτε ΑΤΜ». 

Για µερικές µέρες, ο ιδιότυπος αυτός πολιτιστικός µηδενισµός, γοητευµένος από τη δυναµική του, διαλύει το κέντρο της πρωτεύουσας. Η άνοιξη της βίας µέσα στο καταχείµωνο, ωστόσο, όπως συνήθως συµβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, κάποια στιγµή τελειώνει. Από τα αποκαΐδια δεν βγήκαν µηνύµατα για γενική χρήση. Τα πράγµατα κάπως µαζεύτηκαν, ένα είδος «πολιτικής ανοµίας» εγκαταστάθηκε στο κέντρο και προστέθηκε στη συνολική ανοµία, στη θεσµική πια αδιαφορία για τον καθηµερινό πολιτισµό. Τα µαγαζιά έφαγαν άγρια κατραπακιά, η κρίση τα είχε βρει πριν η ίδια εγκατασταθεί για να τα αποκάνει. Οι περίοικοι, όσοι µπορούν, ακόµα κι όσοι δεν το είχαν σκεφτεί, ασφυκτιούν στο κέντρο που γκετοποιείται – και κάποιοι που µπορούν το εγκαταλείπουν. Κάποιες νέες τροµοκρατικές οµάδες έκαναν την εµφάνισή τους, προστιθέµενη «αξία» στο χρηµατιστήριο του φόβου. Ο τότε υπεύθυνος υπουργός για τη Δηµόσια Τάξη, Προκόπης Παυλόπουλος, προσπαθεί να ξεχαστεί τι δεν έκανε... Ευτυχώς, υπάρχουν και δυο - τρία θετικά µηνύµατα. Το κοµµάτι της Αριστεράς που έκλεινε το µάτι στον πολιτιστικό αυτό µηδενισµό συρρικνώνεται και περιθωριοποιείται. Οι Αθηναίοι αρχίζουν και αντιδρούν στον πολιτιστικό µηδενισµό, ξαναδιεκδικούν το κοινωνικό συµβόλαιο – αρχίζοντας από την επιλογή µιας νέας δηµοτικής αρχής. Κι από τα φοβερά στην έντασή τους εκείνα γεγονότα δεν προέκυψε συνολικά µια απογοητευµένη, ηττηµένη γενιά - παρά τη γενικότερη κατήφεια λόγω της κρίσης. Εστω και υπό δυσµενείς συνθήκες, δηλαδή, η κανονικότητα επέστρεψε.

Δημοσιεύθηκε στα ΝΕΑ 04/12/2010