Δεν αρκεί η ευταξία...

Του Παναγιώτη Παναγιώτου

Ο κίνδυνος μιας βαθιάς πολυετούς οικονομικής ύφεσης είναι ορατός διά «γυμνού οφθαλμού». Από την άλλη, είναι σαφώς υποχρεωτικό να ακολουθήσουμε ένα αξιόπιστο πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης και διαρθρωτικών αλλαγών. Είναι όμως επίσης «ηλίου φαεινότερον» ότι δεν αρκεί αυτό για να «πέσουν τα επιτόκια», να δανειστούμε «λογικά» από τις αγορές και να μπούμε στον «ενάρετο κύκλο» της ανάπτυξης.

Το θέμα, καλώς ή κακώς, δεν εξαντλείται και δεν κρίνεται μόνο από το «τι θα κάνουμε εμείς», αλλά και από το «τι θα κάνει η Ευρωζώνη» για τον εαυτό της και για μας! Το ζητούμενο είναι μια εμπροσθοβαρής πολιτική ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και όχι τόσο ένα «πλαίσιο τιμωρίας» για τα «άτακτα παιδιά» της Ευρωζώνης. Το οποίο δεν πρέπει βέβαια να συγχέεται με ένα αναγκαίο «πλαίσιο μέτρων κοινής λειτουργίας» που πρέπει να τηρούν όλοι. Έτερον, εκάτερον.

Υπό το πρίσμα αυτό, η ευρωπαϊκή και διεθνής κινητικότητα Παπανδρέου είναι χρήσιμη και αναγκαία. Η έξοδος της Ελλάδας από την κρίση δεν θα είναι το αποτέλεσμα μιας «ευθύγραμμης» σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής. Αυτό είναι αυταπάτη. Κυρίαρχη πτυχή των εξελίξεων είναι ορισμένες προϋποθέσεις που μόνο οι χώρες της Ευρωζώνης μπορούν να μας εξασφαλίσουν στο πλαίσιο μιας επιλογής «φθηνού λογικού δανεισμού» και «ανταλλαγής του χρέους». Και όλα αυτά όχι το... 2013, αλλά το 2011, γιατί η κατάσταση επείγει!

Άρα, η «ευταξία του μνημονίου» αιωρείται. Εχει μια (κυρίαρχη) ευρωπαϊκή προϋπόθεση. Και μια σημαντική εσωτερική. Δεν αναφερόμαστε στις καλές πλευρές του. Την κατάργηση αδικαιολόγητων προνομίων, τον εκσυγχρονισμό του κράτους, τις διαρθρωτικές αλλαγές κ.λπ. Αλλά στο «τίμημα» του εγχειρήματος, που πολλές φορές είναι «μονομερές» και «ακριβό». Γιατί μαζί με τα «ξερά» καίγονται και τα «χλωρά». Η «ευταξία του μνημονίου» χωρίς «δικαιοσύνη» και «ένα μέλλον» δεν είναι εύκολο να «νομιμοποιηθεί».

Μια γενικευμένη «απορρύθμιση», αμφισβητούμενης αποτελεσματικότητας, θα έχει μεγαλύτερο τελικά «κόστος» παρά «όφελος». Η διευκόλυνση λ.χ. των απολύσεων χωρίς «δίχτυ» κοινωνικής προστασίας ή η μείωση των μισθών και συντάξεων πολλές φορές αδιακρίτως, με παράλληλη θεαματική αύξηση των τιμών των αγαθών πρώτης ανάγκης, συνιστούν μια «συνταγή κοινωνικής καταστροφής». Τις τελευταίες ημέρες, παρουσιάζεται κινητικότητα στα θέματα των «μεταναστών» και της εγκληματικότητας. Επιχειρείται ένα είδος «ευταξίας» στην καθημερινότητα των πολιτών. Είναι ευπρόσδεκτη, αν και «μη ανταλλάξιμη» με τις κακές πλευρές της «ευταξίας του μνημονίου». Ομως πολλαπλώς χρήσιμη, εάν φέρει αποτελέσματα. Κάτω από αυτό το πρίσμα, το «τείχος του Εβρου» μπορεί να «ξενίζει» και να υπάρχουν εύλογα ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητά του. Ενταγμένο όμως στο πλαίσιο μιας ευρύτερης μεταναστευτικής πολιτικής, μπορεί να λειτουργήσει θετικά και να φέρει αποτελέσματα.

Βέβαια το «μεταναστευτικό» υπερβαίνει τη χώρα μας. Η Ευρώπη βρίσκεται στον «κλοιό» ενός μεγάλου μεταναστευτικού ρεύματος, που έχει αιτίες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές. Για την ουσιαστική αντιμετώπισή του πρέπει να δούμε τη «ρίζα του προβλήματος», που είναι οι συγκεκριμένες συνθήκες που επικρατούν στις χώρες εκκίνησης των προσφυγικών ρευμάτων. Χρειάζεται σοβαρή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, που δεν υπάρχει. Και κυρίως κατάργηση της συμφωνίας του «Δουβλίνου 2», η οποία «μπλοκάρει» τους μετανάστες στην Ελλάδα, και από χώρα «διέλευσης» γινόμαστε χώρα «κατάληξης»! Τα αποτρεπτικά μέσα όμως χωρίς παράλληλες ανθρωπιστικές πολιτικές είναι μια «τρύπα στο νερό».

Δημοσιεύθηκε στο ΕΘΝΟΣ 09/01/2011