Του ΝΙΚΟΥ Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ*
Ο κομματικός ανταγωνισμός γύρω από το «μείγμα της εφαρμοζόμενης πολιτικής», σήμερα αναπτύσσεται για «το μείγμα της εναλλασσόμενης διαφθοράς». Οι επικοινωνιακές δημαγωγίες «για την παραταξιοποίηση της εξουσίας και του κράτους», σήμερα ξοδεύονται «για την παραταξιοποίηση των σκανδάλων».
«Η τεχνική της διαφθοράς», «το καθεστώς της διαπλοκής» και «η κουλτούρα της εξαγοράς και ανταπόδοσης» εγκλωβίζουν τα δημόσια πράγματα σ' ένα «πλαίσιο ανομίας», το οποίο ρευστοποιεί πολιτική και θεσμούς, αλλά και λεηλατεί την οικονομία, τα συλλογικά αγαθά και τους εθνικούς πόρους, εκτρέφοντας αγροίκο νεοπλουτισμό. Δεν φταίνε, βεβαίως, «οι χυδαίοι καιροί» ούτε «οι επίορκοι θεσμικοί φορείς» ή «οι ανώριμοι πολίτες». Την ευθύνη την έχουν οι πολιτικές ηγεσίες, που εθίζονται στους πειρασμούς της εξουσίας, σχετικοποιούν την παρεκτροπή και οδηγούν την κοινωνία στον μιθριδατισμό της συνενοχής.
Οι διακηρύξεις των κυβερνήσεων για «αλλαγή», «εκσυγχρονισμό», «μεταρρυθμίσεις» δεν καλλιέργησαν πολιτική κουλτούρα διαφάνειας ούτε κοινωνική ευθύνη και ηθική λογοδοσίας και προσφοράς. Η πολιτική ως «δρώσα ελευθερία», ως «ζώσα αγωνία για τη συλλογική προκοπή», διαρκώς φαλκιδεύεται και φενακίζεται από κοινοτοπίες περί «πραγματισμού», «προσαρμογής», «διαχειριστικής διεκπεραίωσης», «επικοινωνιακής προσομοίωσης» και νευρώσεις «πολιτικοεκλογικού κόστους».
Καιρός να συμφωνήσουμε ότι πολιτική παιδεία δεν είναι η κομματική προπαίδεια, ριζοσπαστισμός δεν είναι ο γυμνός ακτιβισμός, προοδευτικός εκσυγχρονισμός δεν είναι ο νεοφιλελεύθερος δογματισμός, το κοινωνικό-ιδεολογικό-πνευματικό δεν υπερκαλύπτεται από το κομματικό της γραφειοκρατικής πειθαρχίας και της εκλογοθηρικής σκηνοθεσίας, κομματικό δεν είναι το αρχηγικό, συλλογικό δεν είναι το παραταξιακό, ανανέωση δεν είναι ο νεολαϊκισμός, σύνθεση δεν είναι η κομματική πόλωση ούτε η δικομματική σύγκλιση, πραγματικότητα δεν είναι η τηλεοπτική εικονολογία.
Η νοοτροπία της ιδιοτέλειας και της αργυρώνητης δοσοληψίας, των αμοιβαίων διευκολύνσεων και αναρριχήσεων στα θέρετρα του νεόπλουτου παρασιτισμού, στα κοσμικοκοινωνικά πεδία της χλιδάτης εξουσίας και στα αγοραία παζάρια της επικοινωνιακής ζούγκλας, προκαλεί κατολισθήσεις αξιών και προτεραιοτήτων του δημοκρατικού πολιτισμού, καταρρεύσεις κατακτήσεων και αγαθών της πολιτικής μας πορείας.
Το πρόβλημα δεν έχει απλό κανονιστικό θεσμικό χαρακτήρα, αντιθέτως αλλοιώνει και αλλοτριώνει όλο τον πολιτικό και πολιτισμικό βίο, που αναπνέει τις αναθυμιάσεις του.
Δεν αποτελεί ελληνική ιδιοτυπία η διαφθορά και το μαύρο πολιτικό χρήμα. Ελληνική ιδιοτυπία αποτελεί η δικομματική έλλειψη πολιτικής θέλησης, η πολιτική και θεσμική αδυναμία να ελεγχθεί το πρόβλημα.
Για τις ίδιες υποθέσεις των υποκλοπών, των απαγωγών μεταναστών, των αερομεταφορών υπόπτων ως τρομοκρατών, των δωροδοκιών της Siemens κ.λπ., στη Γερμανία, την Ιταλία, την Αγγλία και αλλού, τόσο οι δικαστικές αρχές όσο και οι κοινοβουλευτικοί έλεγχοι, έχουν διαπιστώσει ευθύνες και κατηγορίες.
Δεν είναι μεταφυσικό το πρόβλημα, ούτε το εξορκίζει η δαιμονοποίηση των πολυεθνικών χρηματιστηριακών μηχανισμών. Πολιτικό είναι το θέμα και έχει δύο όψεις ευθύνης:
Α. Από τη μία το δικομματικό σύστημα της εναλλαγής κυβερνητικών αυτοδυναμιών, με τον εκλογικό νόμο των πριμοδοτήσεων, τον πολυσυλλεκτισμό των πελατειακών σχέσεων και το υπέρογκο κόστος εκλογικής διαδικασίας, λειτουργεί ως πλαίσιο ανάπτυξης πολυώνυμων καρτέλ: του καρτέλ της αγοράς, του καρτέλ της διαπλοκής, του διαπαραταξιακού καρτέλ διαφθοράς.
Β. Από την άλλη, επιμένουμε σ' αυτό το πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης και κομματικής λειτουργίας, την ώρα που η διακυβέρνηση, σήμερα, σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και τεχνολογικής επανάστασης, είναι περισσότερο στα χέρια νέων μηχανισμών, που δρουν ως νέες εξουσίες στον κυβερνοχώρο, στην κυβερνοοικονομία, στα μέσα ενημέρωσης και επικοινωνίας, στις τεχνοκρατικές ελίτ, τις υπερεθνικές δικτυώσεις, θεσμών και επιχειρήσεων.
Το παραδοσιακό οπλοστάσιο των ξεθυμασμένων μεταπολιτευτικών κομματισμών δεν μπορεί να αντιταχθεί στον κυνικό μηδενισμό της μεταδημοκρατίας. Ούτε η εξυγίανση του πολιτικού συστήματος θα έρθει από την τιμωρητική επίκληση της ποινικής καταστολής και του πολιτικού αλληλοεξευτελισμού.
Η διαχρονικότητα και η έξαρση του προβλήματος αποκαλύπτουν πολιτική αδυναμία, κομματική υστεροβουλία, κοινωνικό εθισμό και θεσμική ανεπάρκεια. Η επιχειρηματική στρατηγική και η λογική της αγοράς εισβάλλουν στην πολιτική και προβάλλουν είδωλα αναγνωρισιμότητας και μοντέλα επιτυχίας, χωρίς την αναγκαία κοινωνική νομιμοποίηση.
Οι πρακτικές αμοιβαίων και μοιραίων διευκολύνσεων περιφρονούν κάθε αγωνιστικό αίτημα, περιγελούν κάθε έννοια κοινωνικής λογοδοσίας ως ιδεοληψία και ηθικολογία.
Από τον Νόμο περί Ευθύνης Υπουργών, μέχρι τον κανονισμό της Βουλής, τη λειτουργία της Επιτροπής Θεσμών-Διαφάνειας και των Ανεξάρτητων Αρχών, από τις ρυθμίσεις για τις εκλογικές δαπάνες, τα οικονομικά των κομμάτων και το «πόθεν έσχες» των πολιτικών, μέχρι τις εξοπλιστικές αγορές, τα έργα, τις συμβάσεις και προμήθειες του Δημοσίου, τα κοινοτικά προγράμματα και τις ελεγκτικές διαδικασίες μεγάλων εισοδημάτων και μεγαλοφειλετών του Δημοσίου, υπάρχει ευρύ πεδίο ανταποδοτικών διακανονισμών.
Με έναν τρόπο παλαιομοδίτικο αλλά εκσυγχρονισμένο, το πολιτικοκομματικό σύστημα κονιορτοποιεί και παζαρεύει με αγοραίο τρόπο τις μεταπολιτευτικές δεκαετίες. Απ' τον αγωνιστικό αυτοπροσδιορισμό της μεταπολίτευσης στον αυτοδιασυρμό της, προς δόξα όλων μας.
* Ο ΝΙΚΟΣ Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ είναι πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού.
Δημοσιεύθηκε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 13/07/2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου