...

...

Δευτέρα 27 Δεκεμβρίου 2010

Η τροφή είναι σαν την αγάπη…

Η Terra Madre 2010 συγκέντρωσε στο Τορίνο 5.000 καλλιεργητές και παραγωγούς από 160 χώρες, ανάμεσα τους μια μικρή αλλά σημαντική ελληνική αντιπροσωπεία, με εμπνευστή τον νεαρό Θρακιώτη εθνοβοτανολόγο Παύλο Γεωργιάδη

Τι κοινό έχουν μεξικάνοι campesinos και γάλλοι σεφ, μογγόλοι βοσκοί και πανεπιστημιακοί του Berkeley με βιετναμέζους ψαράδες, ιταλούς οινοπαραγωγούς, ελαιοπαραγωγούς απάτη Θράκη; Όλοι τους διαφορετικοί, όλοι μοναδικοί, όλοι ενωμένοι για τον ίδιο σκοπό: την περιφρούρηση της απόλαυσης μέσω της προστασίας της βιοποικιλότητας και των διατροφικών παραδόσεων της Γης που προωθεί το παγκόσμιο κίνημα του Slow Food και της Terra Madre.
 «Όταν η τροφή σέβεται τη μνήμη, τον πολιτισμό, τον άνθρωπο και τη Γη, τότε επανέρχεται ως πανάρχαιο στοιχείο και ιερό κομμάτι της ύπαρξης μας, αναμειγνύοντας την εμπειρία μας με εκείνη της φύσης. Είναι ένας τρόπος αυτοέκφρασης, μια ένδειξη αμοιβαίου σεβασμού. Πάνω απ’ όλα, η τροφή είναι ό,τι πραγματικά είμαστε, ανεξάρτητα από τις διαφορές που χαρακτηρίζουν τις ταυτότητες μας. Σήμερα, το να αποκαταστήσουμε την τροφή στο φυσικό, πρωταρχικό, αυτόχθονο ρόλο της είναι μια πράξη με μεγάλη πολιτική σημασία. Ως ένα βαθμό είναι μια επαναστατική πράξη. Ή καλύτερα μία νέα Αναγέννηση: αυτή της υπαίθρου. Όμως η Τροφή είναι σαν την Αγάπη! Μπορούμε να μάθουμε πολλά γι’ αυτήν, αλλά δεν θα την καταλάβουμε ποτέ αν δεν τη νιώσουμε», λέει ο Παύλος Γεωργιάδης. Εθνοβοτανολόγος, με σπουδές στο Εδιμβούργο και μάστερ στην Προστασία του Περιβάλλοντος και Γεωργική Παραγωγή Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο του Hohenheim. Ο Γεωργιάδης από την Αλεξανδρούπολη είναι ιδρυτής της συντροφιάς Slow Food Θράκης. Μαζί με τον Παναγιώτη Σαϊνατούδη και τα μέλη του Πελίτι, από το Μεσοχώρι Παρανεστίου Δράμας -που εργάζονται για τη διατήρηση και διάδοση των ελληνικών ποικιλιών και σπόρων- η παρέα της Θράκης έκανε φέτος έντονη την παρουσία της ανάμεσα στο πολύβουο πλήθος της Terra Madre. Το γεγονός οφείλεται κυρίως στη χαρισματική προσωπικότητα του 29χρονου Γεωργιάδη, που ντυμένος με τη θρακιώτικη παραδοσιακή στολή, δουλεύει ακούραστα ως τεχνικός συνεργάτης του Ιδρύματος για τη Βιοποικιλότητα του Slow Food. «Συνεργάζομαι, γιατί μέσα από την έρευνα μου έρχομαι σε επαφή με φυτά και προϊόντα που χρήζουν προστασίας και δομής για να φτάσουν σε ευαισθητοποιημένες αγορές, όπως αυτές που προωθεί το Slow Food», μου λέει. 

Διατροφικές κοινότητες 
Η ιδέα και το όραμα του Slow Food, του παγκόσμιου κινήματος της οικογαστρονομίας, δεν έχει και τόσο να κάνει με τη βραδυφαγία. Είναι ένας διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός που αποτελείται από 100.000 μέλη σε 160 χώρες. Με τις δράσεις τους, σε πάνω από 1.300 συντροφιές (convivial) σε ολόκληρο τον κόσμο, τα μέλη του προσπαθούν να ενθαρρύνουν τις τοπικές κοινωνίες τους να αναγνωρίζουν, να υποστηρίζουν αλλά καινά απαιτούν φαγητό που είναι καλό, καθαρό και δίκαιο. Ο Γεωργιάδης εξηγεί με πάθος πως «το καλό φαγητό, δηλαδή το εύγευστο, φρέσκο, της εποχής, ενεργοποιεί και ικανοποιήσει τις αισθήσεις. Καθαρό, σημαίνει πως έχει παραχθεί με σεβασμό στα οικοσυστήματα, τους φυσικούς πόρους και το περιβάλλον. Είναι το φαγητό που τρέφει χωρίς να βλάπτει την υγεία, και είναι δίκαιο, επειδή σέβεται την κοινωνική δικαιοσύνη, και εξασφαλίζει δίκαιη αποζημίωση του μόχθου, και σωστές συνθήκες για όλους εκείνους που είναι μέρος της διατροφικής αλυσίδας - από την παραγωγή και την τυποποίηση, μέχρι τη διανομή και την κατανάλωση». 
Η πρώτη παγκόσμια συνάντηση των διατροφικών κοινοτήτων της Terra Madre έγινε στο Τορίνο το 2004, συγκεντρώνοντας 5.000 συμμετέχοντες από 130 χώρες. Το 2006, η δεύτερη έκδοση μεγάλωσε και συμπεριέλαβε 1.000 μάγειρους οι οποίοι αντιλαμβάνονται το ρόλο τους στην προώθηση της τοπικής και ποιοτικής γεωργίας, καθώς επίσης και 300 ερευνητές και ακαδημαϊκούς που αναζητούν τρόπους σύνδεσης της θεωρίας με την πρακτική γνώση. Το 2008, η Terra Madre άνοιξε την αγκαλιά της σε 1.000 νέους παραγωγούς, σεφ, φοιτητές και ακτιβιστές από όλο τον κόσμο, που έδειξαν την αποφασιστικότητα τους να κρατήσουν την ποικιλία των γεύσεων, των παραδόσεων και τη γεωργική σοφία του κόσμου ζωντανή. 
«Slow Foodδεν σημαίνει “gourmet” ή “elite”. Προσφέρει σε χιλιάδες ανθρώπους κάθε ηλικίας, που έχουν πάθος για το καλό φαγητό, μια πλατφόρμα για ανταλλαγή γνώσης. Είναι μία ιδέα, ένας τρόπος να ζεις, να γεύεσαι, να απολαμβάνεις, να ελπίζεις, να εμπνέεσαι», διευκρινίζει ο Γεωργιάδης. 

Απόλαυση και Γνώση 
«Είναι άραγε λογικό ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι στον κόσμο να υποφέρουν από την πείνα και τον υποσιτισμό, όταν διπλάσιος αριθμός υποφέρει από παχυσαρκία και ασθένειες σχετιζόμενες με την υπερφαγία;» αναρωτιέται ο νεαρός εθνοβοτανολόγος, και βεβαιώνει πως στον πλανήτη μας υπάρχει αρκετή τροφή για όλους, δυστυχώς όμως πολλοί τη στερούνται, ενώ εκείνοι που την έχουν σε αφθονία, συχνά δεν την απολαμβάνουν, απλώς γεμίζουν το στομάχι τους. «Και αυτοί ακόμα που απολαμβάνουν το φαγητό, συχνά το κάνουν ασυνείδητα, χωρίς να σκέφτονται τους αγρότες που ίδρωσαν για να το παράγουν, τη γη, τη φύση και τα αγαθά που μας προσφέρει. Λίγοι άνθρωποι ξέρουν για την τροφή τους και αντλούν ευχαρίστηση από αυτή τη γνώση, μια πηγή απόλαυσης που ενώνει όλους αυτούς που τη μοιράζονται. Το τι βάζουμε στο πιάτο μας, το πόσο σοφά ή άσκοπα καταναλώνουμε, το πώς ζούμε γενικά, έχει άμεσες επιπτώσεις στην οικολογία, στο τοπίο και τον πολιτισμό, όχι μόνο στη δική μας χώρα, αλλά και σε κάποια άλλη άκρη της γης», λέει με θέρμη ο Γεωργιάδης. 
Η Terra Madre αποτελείται από ένα δίκτυο διατροφικών κοινοτήτων που επεκτείνεται συνεχώς. Ο όρος «διατροφική κοινότητα» αναφέρεται σε τοπικές ομάδες, και συνήθως ταυτίζεται με συγκεκριμένες περιοχές και αντανακλά μια καινούρια ιδέα τοπικής οικονομίας η οποία βασίζεται στον γαστρονομικό πλούτο, τη γεωργία, την παράδοση και τον πολιτισμό. Περισσότερες από 2.000 διατροφικές κοινότητες έχουν σχηματιστεί τα τελευταία χρόνια σε ολόκληρο τον κόσμο. 
Η συντροφιά Slow Food Θράκης, που ξεκίνησε ο Γεωργιάδης στην Αλεξανδρούπολη, έχει σκοπό όχι μόνο να ανακαλύψει, να προστατέψει και να αναδείξει το γαστρονομικό πλούτο της Θράκης, αλλά και να δημιουργήσει δίκτυο παραγωγών, σεφ, γαστρονόμων, διατροφολόγων, φορέων της διοίκησης και καταναλωτών από ολόκληρη την Ελλάδα. «Θέλουμε να σχεδιάσουμε όλοι μαζί από κοινού έναν οικοδιατροφικό οδικό χάρτη για την Ελλάδα του 2050», λέει ο Παύλος, που είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη του διεθνούς Διατροφικού Κινήματος Νέων (Youth Food Movement) του Slow Food. Αυτό τον καιρό πραγματοποιεί εθνοβοτανικές έρευνες σε διάφορες χώρες της νότιας και νοτιοανατολικής Ασίας, κυρίως σε ορεινές περιοχές των ινδικών Ιμαλάϊων, του Ν. Γιουνάν στην Κίνα και της βόρειας Ταϊλάνδης, για το διδακτορικό του, στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών του Αγροτικού Τομέα στο Πανεπιστήμιο του Hohenheim. 
Η δημιουργία οικοδιατροφικού χάρτη είναι επιτακτική ανάγκη, μιας και στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακόμη δομημένες πολιτικές που συνδέουν τη βιώσιμη παραγωγή και την προστασία της βιοποικιλότητας με τη διατροφική υγεία και την αποκεντρωμένη ανάπτυξη. Είναι δύσκολοι οι καιροί, γι' αυτό το Slow Food Θράκης αναζητεί τρόπους ώστε να υλοποιηθούν προγράμματα που εφαρμόζονται με επιτυχία σε άλλες χώρες. Δράσεις που φέρνουν τον καταναλωτή σε επαφή με ποιοτικά και οικονομικά τοπικά προϊόντα. Προϊόντα που στηρίζουν τους ντόπιους παραγωγούς, ενισχύουν την καινοτομία, παρέχουν θέσεις εργασίας και σημαντικές κοινωνικές υπηρεσίες. 
«Η Ελλάδα είναι το πιλοτήριο της ευρωπαϊκής εξέλιξης και έχει χρέος να υπερασπιστεί την πολιτιστική της αξιοπρέπεια όσον αφορά το καλό φαγητό και την αργή ζωή, καταπολεμώντας την τυποποίηση της γεύσης και την φρενίτιδα της γρήγορης ζωής. Πρέπει να διατηρήσουμε αυτό για το οποίο μας θαυμάζουν σε ολόκληρο τον κόσμο: τον ήλιο μας, τη θάλασσα μας, το αξεπέραστο ψάρι μας, την κιμπαριά μας, τη φιλοσοφία μας και την πανάρχαια κουζίνα μας», καταλήγει ο Γεωργιάδης, και μας θυμίζει τα σοφά λόγια του Carlo Petrini, ιδρυτή του Slow Food: «Ό,τι είναι καλό για σένα, είναι καλό για τον κόσμο. Για να το βρεις, πρέπει να αλλάξεις το μενού!»

Δημοσιεύθηκε στο ένθετο περιοδικό Gourmet της Ελευθεροτυπίας 05/12/2010

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου